Αντιμέτωποι με το άγχος…

Ακούγοντας τη λέξη άγχος ο καθένας κάνει αυτόματα τους δικούς του συνειρμούς: ημερομηνίες που πασχίζει να προλάβει, οικονομικές εκκρεμότητες που πρέπει να τακτοποιήσει, σύνθετες υποχρεώσεις στις οποίες πρέπει να ανταποκριθεί (σπίτι, δουλειά, οικογένεια), να είναι όλα στη θέση τους, να είναι όλα στην ώρα τους…

Το άγχος έχει πλέον καθιερωθεί ως μια μόνιμη κατάσταση, μια οικεία πλέον αίσθηση για τους περισσότερους – αν όχι όλους – από μας. Ζούμε με αυτό και το έχουμε αποδεχθεί ως αναπόσπαστο και μερικές φορές αναγκαίο κομμάτι της ζωής μας αλλά και του εαυτού μας. Και ενώ κάποιες φορές η παρουσία του μπορεί να δρα δημιουργικά στη ζωή μας και να μας κινητοποιεί προς την επίτευξη κάποιων στόχων δεν είναι λίγες οι φορές που νιώθουμε καταβεβλημένοι και αποδιοργανωμένοι από  την μόνιμη εγρήγορση στην οποία μας βάζει. Αυτό που συνήθως «κρώει τον κώδωνα του κινδύνου» είναι η εμφάνισης ενός σωματικού συμπτώματος το οποίο μας υποψιάζει για την ύπαρξη μιας οργανικής διαταραχής.

Το άγχος κάνει ορατή την παρουσία του με τους ακόλουθους τρόπους

Συναισθηματικά Συμπτώματα 

• Εκνευρισμός
• Έλλειψη διάθεσης
• Κλάμα
• Αίσθηση μη ικανοποίησης
• Συναισθηματικές εξάρσεις
• Θυμός
• Ανυπομονησία
• Νευρικότητα
• Ευερεθιστότητα
• Ανησυχία
• Αίσθημα ακαθόριστου φόβου

Γνωστικά Συμπτώματα

• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Έλλειψη ενδιαφέροντος
• Ανικανότητα λήψης αποφάσεων ή
• Βιαστικές αποφάσεις
• Διαταραχές μνήμης
• Αίσθηση απώλειας ελέγχου
• Φόβος τρέλας
• Αρνητικές σκέψεις
• Σκέψεις επικείμενης καταστροφής

Οργανικά Συμπτώματα

• Τρέμουλο
• Πονοκέφαλοι
• Μυϊκοί πόνοι
• Εφίδρωση
• Ξηροστομία
• Ζαλάδα
• Αίσθηση ζέστης
• Ρίγη
• Ταχυκαρδία
• Αίσθημα πλακώματος στο στήθος
• Στομαχικές διαταραχές
• Ταχύπνοια ή δυσκολία αναπνοής
• Αίσθημα κούρασης, εξάντληση
• Διαταραχή της όρεξης
• Διαταραχή του ύπνου
• Διάρροια
• Διαταραχή σεξουαλικής δραστηριότητας

Το άγχος δεν εκδηλώνεται σε όλους τους ανθρώπους με τους ίδιους τρόπους. Η ένταση, η συχνότητα και το είδος των συμπτωμάτων που θα παρουσιάσει κάποιος έχουν να κάνουν τόσο με την ιδιοσυγκρασία του όσο και με το βαθμό του άγχους το οποίο βιώνει.

Παρατήρησε τον εαυτό σου σε περιόδους άγχους. Εστιάσου στις αλλαγές στο σώμα σου και την αντίδραση του οργανισμού σου. Οι αλλαγές αυτές επιβαρύνουν τόσο την ψυχολογική όσο και την σωματική σου υγεία.

Το άγχος είναι στην ουσία η συνολική αντίδραση του οργανισμού μας σε έναν αντιλαμβανόμενο κίνδυνο – απειλή. Ο κίνδυνος αυτός δεν είναι πάντα υπαρκτός στο εξωτερικό περιβάλλον. Πολλές φορές δεν είναι καν  συνειδητός. Είμαστε εμείς οι ίδιοι που δημιουργούμε την έννοια του κινδύνου και της απειλής και αντιδράμε με άγχος προς αυτήν. Ο καθένας έχει την δική του «προσωπική απειλή», τις ενδόμυχες σκέψεις, τους φόβους και τις ανησυχίες, τις γνωστικές διαστρεβλώσεις που πυροδοτούν τον φαύλο κύκλο του άγχους. 

Το άγχος επομένως δεν είναι μια ανεξέλεγκτη κατάσταση που μας επιβάλλεται εκ των έξω. Από τη στιγμή που το δημιουργούμε μπορούμε και να το ελέγξουμε. Βασική προϋπόθεση είναι να αντιληφθούμε την πηγή προέλευσης του.

Ποιες ώρες της ημέρας έχεις περισσότερο άγχος; Τι σκέψεις περνάνε από το μυαλό σου; 

Πολλές φορές το άγχος είναι ένα προειδοποιητικό σήμα ότι πρέπει να επιβραδύνουμε τους ρυθμούς μας, να επαναξιολογήσουμε τις προτεραιότητες μας, να μειώσουμε τις απαιτήσεις από τον εαυτό μας. Τείνουμε συχνά να θεωρούμε ότι οφείλουμε και μπορούμε να ανταπεξέλθουμε σε μια πληθώρα υποχρεώσεων παρόλο που όλα τα σημάδια δείχνουν το αντίθετο. Αν είμαστε διαρκώς σε υπερένταση, αν δεν μπορούμε να απολαύσουμε μερικές στιγμές ηρεμίας και χαλάρωσης, αν δεν αφιερώνουμε χρόνο στον εαυτό μας, αν τρέχουμε από την μία υποχρέωση στην άλλη τότε είναι ίσως αφορμή να επανασχεδιάσουμε το πρόγραμμα μας. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να επανεξετάσουμε τις προσδοκίες που έχουμε από τον εαυτό μας. Σε πόσα πράγματα πρέπει να ανταποκρινόμαστε ταυτόχρονα για να αισθανόμαστε επαρκείς; Τι πιστεύουμε ότι οφείλουμε να πετύχουμε για να αισθανόμαστε καλά με τον εαυτό μας; Μήπως αυτά τα «πρέπει» που έχουμε επιβάλλει στον εαυτό μας τελικά μας δεσμεύουν περισσότερο από όσο μας απελευθερώνουν;

Οργάνωσε εκ νέου το χρόνο σου. Κάνε πιο άνετη την καθημερινότητα σου.

Άλλες πάλι φορές το άγχος είναι μια ένδειξη ότι ο τρόπος που αξιολογούμε τις καταστάσεις δεν είναι και ο καλύτερος δυνατός. Εστιάζουμε μονίμως στις αρνητικές πλευρές, προδικάζουμε το αποτέλεσμα αβέβαιων καταστάσεων, περιμένουμε πάντα τα χειρότερα, υποτιμούμε τις επιτυχίες μας ή ότι θετικό έχουμε κάνει, υπεργενικεύουμε, δεν εστιάζουμε σε λύσεις αλλά σε προβλήματα. Στις περιπτώσεις αυτές πρέπει να αναθεωρήσουμε τον συνολικό σύστημα με το οποίο αξιολογούμε τον εαυτό μας, τους άλλους, τις σχέσεις μας μαζί τους. Να εξετάσουμε τις πεποιθήσεις μας και να δούμε αν έχουν ρεαλιστικό αντίκρισμα και με τι κόστος για την ψυχική μας ευημερία.

Ανάπτυξε έναν εσωτερικό διάλογο. Αμφισβήτησε παγιωμένες πεποιθήσεις που δυσχεραίνουν την ψυχική σου υγεία και υιοθέτησε πιο λειτουργικά μοντέλα σκέψης και συμπεριφοράς

Ο καθένας και η καθεμία πρέπει να διανύσει την δική του πορεία προς την αυτοβελτίωση και την θεραπεία. Δεν υπάρχουν έτοιμες λύσεις που να ταιριάζουν σε όλους/ες. Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις που να εξαφανίζουν τα προβλήματα μας από τη μια μέρα στην άλλη. Η αλλαγή είναι μια αυστηρά προσωπική διαδικασία που απαιτεί επιμονή, δέσμευση και αποφασιστικότητα.