Εργασιακό Άγχος

Όπως είναι ίσως γνωστό, το άγχος μας αφορά όλους. Πρόκειται για έναν σύνθετο μηχανισμό με ψυχοσυναισθηματική και οργανική βάση, ο οποίος ενεργοποιείται προκειμένου να μας ειδοποιήσει ότι «κάτι δεν πάει καλά». Είναι μια αντίδραση σε έναν αντιλαμβανόμενο κίνδυνο ή απειλή.

Με τον όρο εργασιακό άγχος αναφερόμαστε στο άγχος που βιώνει κάποιος ως συνάρτηση του εργασιακού του ρόλου και των απαιτήσεων που προκύπτουν από αυτόν. Το άγχος στην εργασία μπορεί να έχει να κάνει με δυσκολίες που προκύπτουν από το ίδιο το εργασιακό πλαίσιο ή που προκύπτουν από το ίδιο το άτομο. Φυσικά μπορεί να υπάρχει και ένας συνδυασμός των δύο.

Το άγχος στην εργασία αποτελεί πλέον συνηθισμένη κατάσταση, με το ήμιση περίπου των εργαζομένων να δηλώνουν ότι τους αφορά, σύμφωνα με Ευρωπαϊκή δημοσκόπηση του EU-OSHA. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία η εργασιακή αναδιοργάνωση και ανασφάλεια, η υπερωριακή απασχόληση και ο υπερβολικός φόρτος εργασίας αποτελούν τις συχνότερες αναφερόμενες αιτίες άγχους στους εργαζόμενους. Δύσκολα προκαλεί εντύπωση κάτι τέτοιο καθώς η πίεση που ασκείται  στους  εργαζόμενους για περισσότερη αποδοτικότητα στο βωμό του κέρδους, δοκιμάζει συνεχώς τα όρια και τις αντοχές τους. Ως επιπρόσθετες πηγές άγχους στο εργασιακό περιβάλλον μπορούν να σημειωθούν ο χαοτικός τρόπος οργάνωσης που επικρατεί σε πολλές επιχειρήσεις, η δυστοκία στην λήψη αποφάσεων και την υλοποίηση τους καθώς και δυσκολίες στην επικοινωνία, κάθετη ή οριζόντια. Πόστα εργασίας που έχουν να κάνουν με την εξυπηρέτηση πελατών επιβαρύνονται συνήθως με την διαχείριση δύσκολων πελατών και τις απαιτήσεις για εξισορρόπηση της επιχειρηματικής πολιτικής με την ικανοποίηση του πελάτη. Η εξισορρόπηση της επαγγελματικής με την οικογενειακή ζωή φαντάζει σε έναν τέτοιο κόσμο εργασίας δυσπρόσιτος στόχος, η επίτευξη του οποίου αυξάνει το άγχος που ήδη έχει κάθε εργαζόμενος.

Το άγχος ωστόσο μπορεί να αφορά και στην δυσκολία του ίδιου ατόμου να διεκπεραιώσει την δουλειά του λόγω φόβων που έχουν να κάνουν με το ίδιο το άτομο. Οι πιο συχνοί φόβοι που συναντάμε ως συνάρτηση του εργασιακού ρόλου είναι:

• Φόβος να μιλήσει κάποιος σε κοινό/ σε συναντήσεις
• Φόβος να δουλέψει σε ομάδα
• Φόβος μήπως δεν προλάβει τις προθεσμίες
• Φόβος ότι η δουλειά του δεν θα είναι τέλεια
• Φόβος ότι μπορεί να τον κρίνουν
• Φόβος ότι θα γίνει ρεζίλι
• Φόβος να αλληλεπιδράσει με ιεραρχικά ανώτερους
• Φόβος να αναλάβει νέα καθήκοντα

Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και σε εργασιακά περιβάλλοντα όπου οι συνθήκες εργασίας δεν είναι ψυχοπιεστικές, ένα άτομο μπορεί να βιώνει υψηλά επίπεδα άγχους λόγω του φόβου του ότι δεν θα τα καταφέρει. Η πεποίθηση αυτή μπορεί να έχει να κάνει  είτε με προηγούμενες δύσκολες επαγγελματικές εμπειρίες , είτε με προσωπικές δυσκολίες του ίδιου του ατόμου.

Το παρατεταμένο εργασιακό άγχος μπορεί να έχει δυσμενείς συνέπειες και στους υπόλοιπους τομείς ζωής αλλά και να οδηγήσει μια Αγχώδη Διαταραχή, αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως.  Είναι εξαιρετικά σημαντικό να μπορεί να αναγνωρίσει κάποιος την πηγή άγχους στην εργασία του και να προβεί σε ενέργειες που θα τον βοηθήσουν να το διαχειριστεί. Το βελτιώσει κάποιος τις δεξιότητες διαχείρισης του άγχους του είναι μια δουλειά που κάνει με τον εαυτό του με μακροπρόθεσμα οφέλη σε όποιο εργασιακό πλαίσιο και αν βρεθεί. Το να επιδιώξει οργανωτικές ή δομικές αλλαγές στην δουλειά του σίγουρα δεν είναι εύκολο αλλά κάποιες φορές δεν είναι ακατόρθωτο. Άλλωστε οι σωστές επιχειρησιακές αλλαγές συνεπάγονται  οφέλη για τους  εργαζόμενους αλλά και για την ίδια την επιχείρηση.

Πηγές: Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία 

           Harvard Business Review

           CBHS Health Fund