Στην
πραγματικότητα έχουμε περισσότερες επιλογές από όσες είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε
και να αξιοποιήσουμε. Για οικονομία χρόνου και δυνάμεων εστιαζόμαστε συνήθως στις
πιο οφθαλμοφανείς και πρόσφορες. Η βαθύτερη διερεύνηση των επιλογών μας όμως,
ανοίγει την πόρτα σε ευαίσθητα για μας κομμάτια (φόβους, ανασφάλειες, ελλειμματικές
δεξιότητες κτλ) με αποτέλεσμα να προτιμούμαι να βαδίζουμε σε γνώριμο έδαφος.
Η
επιλογή ωστόσο δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση. Πολύ συχνά την αποφεύγουμε,
προκειμένου να παραμείνουμε στην αδράνεια και στην ασφάλεια, προκειμένου να
γλυτώσουμε το άγχος και τις εσωτερικές συγκρούσεις αλλά και την τελική ευθύνη
των πράξεων μας με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Ας δούμε κάποιους από τους λόγους για
τους οποίους η προοπτική μιας επιλογής γίνεται περισσότερο βραχνάς από ότι
ανακούφιση.
Η ευθύνη
Χέρι
χέρι με τις επιλογές μας πάει και η έννοια της ευθύνης. Από τη στιγμή που
προβαίνουμε σε μια επιλογή αναλαμβάνουμε – ή οφείλουμε να αναλάβουμε - την
ευθύνη αυτού που επιλέξαμε. Έτσι ευθυνόμαστε για το σύντροφο που έχουμε
επιλέξει, για τη δουλειά που κάνουμε κ.ο.κ. Η ευθύνη μας κάνει συχνά να
αισθανόμαστε αμήχανα γιατί θα αρχίσει να χρωματίζεται αρνητικά αν η επιλογή μας
αποδειχτεί λάθος, αν μετανιώσουμε για κάτι που επιλέξαμε ή αν αποδειχθούν οι
συνέπειες του καταστροφικές. Εκεί οφείλουμε να παραδεχθούμε στον εαυτό μας
πρώτα αλλά και στους άλλους ότι έχουμε μέρος της ευθύνης - αν όχι όλη - για την επιλογή μας.
... Διαχωρίστε
την ευθύνη τη δική σας από τις ευθύνες των άλλων για να μην χρεώνεστε τύψεις
και ενοχές για πράγματα δεν σας αναλογούν. Ευθύνεστε αποκλειστικά για τις δικές
σας πράξεις και όχι για τις πράξεις των άλλων....
Ο μονόδρομος
Ο
αντίλογος εδώ λέει πως συχνά δεν επιλέγουμε αυτό που πραγματικά θέλουμε αλλά
ανάμεσα σε αυτά τα οποία προσφέρονται. Άρα τίθεται το ερώτημα αν όντως
ευθυνόμαστε για μια τέτοια επιλογή. Στην περίπτωση αυτή οι επιλογές μας δεν
αντιπροσωπεύουν τα πραγματικά μας θέλω μας άρα αποποιούμαστε και την ευθύνη της
επιλογής. «Δεν φταίω εγώ που το διάλεξα, δεν είχα άλλες επιλογές» λέμε συχνά.
Στις περισσότερες όμως καταστάσεις της ζωής μας έχουμε επιλογές τις οποίες
επιλέγουμε να αποκλείσουμε από την γκάμα των επιλογών μας, είτε γιατί απαιτούν
περισσότερη προσπάθεια, σθένος και επιμονή είτε γιατί μας φέρνουν αντιμέτωπους
με τις προσωπικές μας αδυναμίες και τα δικά μας αδύνατα σημεία.
... Διερευνήστε
όλες τις εναλλακτικές επιλογές, ακόμα και αυτές που έχετε απορρίψει. Επιλέξτε
συνειδητά κάθε φορά, έχοντας πλήρη επίγνωση του τι σας προσφέρει η κάθε απόφαση
σας....
Η υποχρέωση της
σωστής επιλογής
Κάποιους
ανθρώπους τους δυσκολεύει αφόρητα η προοπτική μιας επιλογής γιατί έχουν πολύ
έντονη την πεποίθηση και την προσδοκία από τον εαυτό τους ότι οφείλουν να
κάνουν κάθε φορά την καλύτερη δυνατή επιλογή. Μπλέκονται ωστόσο σε έναν φαύλο
κύκλο καθώς η καλύτερη επιλογή είναι θέμα οπτικής και όχι αντικειμενικά
μετρήσιμο μέγεθος . Έτσι θέτουν στον εαυτό τους έναν στόχο που δεν μπορούν να
πετύχουν καθώς ανεβάζουν διαρκώς τον πήχη για να πετύχουν το καλύτερο και
κάποια στιγμή απογοητεύονται γιατί διαπιστώνουν ότι δεν μπορούν να
ανταπεξέλθουν στις ίδιες τους τις προσδοκίες. Στην περίπτωση αυτή τα άτομα
βιώνουν έντονο άγχος στην προοπτική σημαντικών αλλά και μη αποφάσεων, το οποίο
μπορεί να λειτουργήσει ανασταλτικά ως προς τη λήψη αποφάσεων ακόμα και μικρής
σημασίας.
... Η
καλύτερη επιλογή και η πιο κατάλληλη επιλογή μπορεί να είναι δυο διαφορετικά
πράγματα. Φέρτε στο προσκήνιο τις προσωπικές σας ανάγκες και τα θέλω σας, δείτε
τι είναι σημαντικό για σας και για τους στόχους σας....
Ο φόβος της αποτυχίας
Μαζί
με την υποχρέωση της σωστής επιλογής έρχεται και ο φόβος της αποτυχίας. Με λίγα
λόγια η μη σωστή – σύμφωνα με την οπτική του κρίνοντα - επιλογή ταυτίζεται αυτόματα με αποτυχία. Στην
περίπτωση αυτή επικρατεί η γνωστική διαστρέβλωση του Άσπρο ή Μαύρο με
αποτέλεσμα το άτομο να βιώνει με πολύ αρνητικό τρόπο την μην εκπλήρωση των
αρχικά υψηλών προσδοκιών του. Ο φόβος της αποτυχίας μπορεί να είναι τόσο
ισχυρός που κάποια άτομα καταφεύγουν στην αδράνεια ή και στην αναβλητικότητα
προκειμένου να μην εμπλακούν σε μια δραστηριότητα που μπορεί να μην γίνει
τέλεια.
...Αναθεωρείστε
τα κριτήρια της αποτυχίας σας γιατί το σίγουρο είναι ότι είναι πολύ αυστηρά.
Χρειάζεται να απεμπλακείτε από τη διχοτομική λογική σας και να βρείτε τρόπους
να κινητοποιήσετε θετικά τον εαυτό σας...
Ο αποκλεισμός των
εναλλακτικών
Όταν
επιλέγουμε αυτόματα αποκλείουμε τις εναλλακτικές μας. Οι άνθρωποι που δεν είναι
σίγουροι για την επιλογή τους νιώθουν αυτόν τον αποκλεισμό ως πολύ δεσμευτικό
και αισθάνονται ότι με την επιλογή Α χάνουν τις επιλογές Β, Γ, Δ. Έτσι
εστιάζουν πολύ σε αυτό που δεν έχουν επιλέξει, συχνά το εξιδανικεύουν και
διακατέχονται από απογοήτευση και θλίψη. Η αλήθεια είναι ωστόσο πως πάντα
αποκλείουμε κάτι, κάνοντας μια επιλογή. Αυτό που αποκλείουμε συχνά είναι δυνατό
να το έχουμε σε μεταγενέστερο χρόνο, αν το επιθυμούμε πολύ. Μπορούμε σε πολλές
περιπτώσεις να αλλάξουμε την επιλογή μας. Αυτό όμως που μας μπλέκει σε αυτή την
κατάσταση είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό μας και στην ικανότητα μας να
διαχειριζόμαστε την ζωή μας.
...Πριν
επιλέξετε διερευνήστε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα όλων των
εναλλακτικών επιλογών σας. Αναρωτηθείτε αν όντως κάποιες επιλογές είναι
αλληλοαναιρούμενες ή αν θα μπορούσαν να
συνυπάρξουν...
Το να
μένετε αδρανείς ενώ εκτυλίσσεται η ιστορία της ζωής σας είναι μια επιλογή, δεν
είναι έλλειψη επιλογών. Βρείτε τους τρόπους να υποστηρίξετε τον εαυτό σας και
να ενισχύσετε τις δεξιότητες σας για να αποφασίζετε με τρόπους υγιείς και ωφέλιμους.
Είναι σίγουρα ένας αγώνας μερικές φορές, αλλά ένας αγώνας που αξίζει να δώσετε
και γιατί όχι, να κερδίσετε.
Δείτε επίσης:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου