Πολύπλοκο ερώτημα που απασχόλησε ανά τους αιώνες ερευνητές, φιλόσοφους, στοχαστές και απλούς ανθρώπους; Τι είναι η ευτυχία; Πως θα γίνουμε ευτυχισμένοι; Είναι ένας στόχος; Είναι προορισμός ή είναι το ταξίδι; Είναι ο τρόπος που βλέπουμε τα πράγματα γύρω μας ή είναι τα ίδια τα πράγματα γύρω μας υπεύθυνα για την ευτυχία μας;
Δεν γράφω από τις γραμμές αυτές από τη θέση του ειδικού. Άλλωστε ποιος θα μπορούσε να θεωρήσει τον εαυτό του ειδικό στην ευτυχία; Γράφω για να μοιραστώ τις δικές μου σκέψεις, αντιλήψεις και προβληματισμούς και ίσως καταφέρουμε να πάμε μαζί τη σκέψη μας ένα βήμα παρακάτω.
Θεωρώ πως ο τρόπος με τον οποίο μιλάμε κατασκευάζει κοινωνικές πραγματικότητες. Οι λέξεις που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε τόσο τον κόσμο έξω από μας όσο και τις σκέψεις μας, κατασκευάζουν το νόημα τους. Πάνω στη βάση αυτή προβληματίζομαι για την έννοια της ευτυχίας. Αναλογιζόμενη τα ρήματα που χρησιμοποιούμε για να δηλώσουμε την σχέση μας με αυτήν – την ευτυχία – άρχισα να πιστεύω πως δομούμε τελικά και το βίωμα της ευτυχίας μας. Θα εξηγήσω…
Το κυνήγι της ευτυχίας
Συχνά αναφερόμαστε στην ευτυχία ως κάτι που το κυνηγάμε για να το κατακτήσουμε. «Το κυνήγι της ευτυχίας» εκτός από τίτλος μιας πολύ συγκινητικής ταινίας, είναι και ένας δυναμικός τίτλος για βιβλίο, που υπόσχεται να μας δώσει σημαντικές συμβουλές για να την προσεγγίσουμε. Όμως κάτι σκαλώνει στο μυαλό μου ακούγοντας την έκφραση κυνηγώ την ευτυχία. Έχει να κάνει με το γεγονός ότι κυνηγάμε κάτι που τρέχει να ξεφύγει από μας, μάλλον γιατί δεν έχει πειστεί για τους σκοπούς και τα κίνητρα μας. Είναι λοιπόν η ευτυχία κάτι που απομακρύνεται ενώ εμείς χρειάζεται να δαπανήσουμε ενέργεια και κόπο για να την αιχμαλωτίσουμε;
Αν νιώθουμε ότι κυνηγάμε την ευτυχία ίσως πρέπει να αναρωτηθούμε μήπως προβάλουμε την έννοια της ευτυχίας στα πράγματα ή καταστάσεις της ζωής μας που χρειάζονται κυνήγι για να επιτευχθούν. Μήπως τρέχουμε πίσω από ανθρώπους, θέσεις, τίτλους που τρέχουν μακριά από μας ή απλώς βρίσκονται μακριά μας; Και αν στο τέλος αποκτήσουμε το πολυπόθητο «θήραμα» μας, που πάλευε να απομακρυνθεί, βιώνουμε τελικά την ευτυχία που τόσο ποθούσαμε ή απλώς βάζουμε τον επόμενο στόχο;
Ανακαλύπτοντας την ευτυχία
Με μια πιο στατική διάθεση προσεγγίζουμε την ευτυχία όταν μιλάμε για αυτήν σαν εύρημα ή θησαυρό που κείτεται κάπου μακριά από μας και έχουμε την δυνατότητα να το ανακαλύψουμε. Ανακαλύπτουμε κάτι που δεν ήταν γνωστό, πριν εμείς το φέρουμε στο φως. Ανακαλύφθηκαν κάποια στιγμή ο δίσκος της Φαιστού, η Αφροδίτη της Μήλου και το μνημείο των Ίνκας. Αυτό σημαίνει ότι υπήρχαν εκεί κάπου θαμμένα για εκατοντάδες χρόνια και κάποια στιγμή βρέθηκαν τυχαία ή ύστερα από ανασκαφές. Η ευτυχία μας όμως; Βρίσκεται κάπου κρυμμένη μέσα μας ή έξω μας και χρειάζεται να εξοπλιστούμε με τα κατάλληλα εργαλεία, την υπομονή και το θάρρος για να την φέρουμε στην επιφάνεια; Η πρώτη μου σκέψη είναι: ίσως. Η διαδικασία της αυτογνωσίας και της ενδοσκόπησης μπορεί να φέρει στη γνώση μας πράγματα για τον εαυτό μας, τα οποία να συμβάλουν στην δημιουργία του βιώματος της ευτυχίας. Η ίδια η γνώση είναι σε θέση πολλές φορές, χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια να μας κάνει ευτυχισμένους.
Κατασκευάζοντας την ευτυχία
Η ιδέα της κατασκευής της ευτυχίας ηχεί καλύτερα στα αυτιά μου και ταιριάζει στον τρόπο που θέλω να αντιλαμβάνομαι την ευτυχία. Ίσως γιατί έχει μια δυναμική δημιουργικότητα το ρήμα κατασκευάζω και μια μου αφήνει μια γεύση υγιούς ελέγχου. Η κατασκευή σημαίνει ότι ξέρω τι θέλω να δομήσω για τον εαυτό μου και συνθέτω διαφορετικά υλικά για να το πετύχω. Η κατασκευή μπορεί να αλλάζει με το πέρασμα του χρόνου όπως αλλάζουμε και εμείς. Μπορώ να την προσαρμόζω στα μέτρα μου, αρκεί να αντιλαμβάνομαι και να αποδέχομαι τα μέτρα μου. Ακούγεται αρκετά πολύπλοκο project αλλά συχνά μπορεί να είναι κάτι πολύ απλό. Θεωρώ ότι κατασκευάζουμε την ευτυχία μας συνειδητά ή ασυνείδητα με τα παρακάτω βήματα:
1. Γνωρίζουμε τον εαυτό μας
Ο πιο κοντινός μας άνθρωπος είναι ο ίδιος μας ο εαυτός. Κάποιοι τον αγαπάνε, άλλοι τον μισούνε, άλλοι αδιαφορούνε. Χρειάζεται να τον γνωρίζουμε όσο καλύτερα μπορούμε κάθε μέρα. Να καταλαβαίνουμε τις ανάγκες του, να ακούμε τις σκέψεις του, να τον αποδεχθούμε για αυτό που είναι. Δεν μπορούμε να γίνουμε ευτυχισμένοι αν δεν δουλέψουμε μαζί του και δουλεύουμε εναντίον του. Καταλάβετε τι χρειάζεστε, τι έχετε ανάγκη, τι σας αρέσει και τι όχι. Αποφασίστε ότι η αξία σας ενυπάρχει και σταματήστε να αναρωτιέστε για αυτήν. Μόνο από την βάση της αυτοαποδοχής μπορούμε να προσεγγίσουμε και την ευτυχία
2. Αποφασίζουμε πως θέλουμε να βλέπουμε τα πράγματα
Από τη στιγμή που αποδεχόμαστε τον εαυτό μας και βάζουμε στόχο να τον φροντίσουμε μπορούμε να επιτρέψουμε αλλαγές. Αλλαγές που θα εξυπηρετούν την ψυχική μας υγεία. Έχουμε την ικανότητα να αποφασίζουμε για πως θέλουμε να σκεφτόμαστε, για το τι θέλουμε να είναι σημαντικό για μας και τι όχι, για το ποιες προτεραιότητες θα βάλουμε, για τις αξίες που θα υπηρετούμε. Έχουμε την δυνατότητα να αλλάζουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε γιατί διαθέτουμε ένα χάρισμα που λέγεται η «συνείδηση». Ξέρουμε ότι υπάρχουμε, έχουμε επίγνωση του τι κάνουμε και του πως σκεφτόμαστε. Και αυτή η επίγνωση μπορεί να είναι βαρύ φορτίο μερικές φορές αλλά μπορεί να γίνει και η λύτρωση μας. Καμιά φορά οι θεραπευόμενοι νομίζουν πως το αλλάξουν τον τρόπο που βλέπουν τα πράγματα είναι ένα τρικ για να ξεγελάσουν το μυαλό τους! Στην πραγματικότητα είναι μια μεγάλη προσπάθεια να βγουν από την πλάνη τους. Τι είναι πραγματικά σημαντικό στην ζωή σου; Τι έχεις άφθονο αλλά δεν το εκτιμάς; Τι θεωρείς δεδομένο και δεν είναι; Αυτοηττώμενα μοτίβα σκέψης, αρνητικοί τρόποι θεώρησης του κόσμου, μονόπλευρη εστίαση σε αρνητικά, άδικη και έντονη αυτοκριτική είναι μερικοί μόνο τρόποι σκέψης που προάγουν την δυστυχία. Ακόμα και αν έχουν αυτοματοποιηθεί, ακόμα και αν τους έχουμε ταΐσει και γιγαντώσει με τα χρόνια, μπορούμε να τους αλλάξουμε.
3. Επιλέγουμε συνειδητά
Διαλέγουμε αυτό που πραγματικά θέλουμε; Μπορούμε να δούμε τα πλεονεκτήματα όσων υπάρχουν στη ζωή μας, ακόμα και αν δεν τα διαλέξαμε, και να κάνουμε κάτι όμορφο για μας; Επιβραβεύουμε τον εαυτό μας; Του επιτρέπουμε μικρές απολαύσεις ή και μεγάλες συγκινήσεις;
Πολλές φορές αντιμετωπίζουμε τη ζωή μας σαν μια σειρά γεγονότων που έλαβαν χώρα στο χρονικό διάστημα από τη γέννηση ως τον επικείμενο θάνατο μας και όχι ως ένα συνονθύλευμα επιλογών που κάναμε εμείς σε αυτό το χρονικό διάστημα. Εστιάζουμε έξω από μας και όχι μέσα μας. Εστιάζουμε στην τύχη και όχι σε αυτό που ελέγχουμε. Το ενδιαφέρον ερώτημα δεν είναι πάντα «Τι μας συνέβη» αλλά τι κάναμε εμείς με αυτό μας δόθηκε ή και με αυτό που επιλέξαμε τελικά να έχουμε. Υπό αυτό το πρίσμα, έχουμε ένα μεγάλο κομμάτι ευθύνης και επιρροής μας στην προσωπική μας ευτυχία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου